വന്യജീവികളോട് പരിഗണന
ഘട്ടം 1: ഒന്നാമതായി, നിങ്ങളുടെ കസേരകളിൽ സുഖപ്രദമായ സ്ഥാനത്ത് ഇരിക്കുക. അല്ലെങ്കിൽ തറയിൽ സുഖാസനത്തിലോ പദ്‌മാസനത്തിലോ ഇരിക്കുക. നിങ്ങളുടെ പുറവും തലയും നിവർന്ന് നേരെയാണെന്നും ഉറപ്പാക്കുക. ഒരു ദീർഘശ്വാസം അകത്തേക്കെടുക്കുക. ശ്വാസം പുറത്തേക്കു ശാന്തമായി വിടുക. ഒന്നുകൂടി ആഴത്തിൽ ശ്വാസമെടുക്കുക… മറ്റൊന്ന്കൂടി…
ഘട്ടം 2: “ഇപ്പോൾ ശരീരത്തിലെ എല്ലാ പിരിമുറുക്കങ്ങളും അയവാക്കുക. നിങ്ങളുടെ കാൽവിരലുകൾ നീട്ടുക, തുടർന്ന് അവ അയവാക്കുക. കാൽവണ്ണയുടെ പിന്നിലെ പേശികളെ(calf muscles) മുറുകെ പിടിക്കുക, തുടർന്ന് അവയെ അയവുവരുത്തുക.
നിങ്ങളുടെ കാലുകളുടെ മുകളിലെയും തുടകളിലെയും പേശികളെ പിരിമുറുക്കുക, അവ അയവാക്കുക. നിങ്ങളുടെ വയറിലെ പേശികൾ ഉള്ളിലേക്ക് വലിക്കുക, എന്നിട്ട് അവയെ അയവാക്കുക. തോളുകൾ പിന്നിലേക്ക് വലിക്കുക, എന്നിട്ട് അവയെ അയവാക്കുക. തോളുകൾ മുകളിലേക്കും താഴേക്കും താഴ്ത്തുക. ഇടത്തേക്ക് നോക്കുക, മുന്നോട്ട് നോക്കുക, വലത്തേക്ക് നോക്കുക, മുന്നോട്ട് നോക്കുക. ഇപ്പോൾ മുഖത്തെ പേശികളെ പിരിമുറുക്കുക എന്നിട്ട് അവയെ അയവാക്കുക. നിങ്ങളുടെ ശരീരം മുഴുവൻ അയവാകുന്നതായി അനുഭവപ്പെടുക – എല്ലാ പിരിമുറുക്കങ്ങളും ഇല്ലാതായി. നിങ്ങൾക്ക് സുഖം തോന്നുന്നു.”
ഘട്ടം 3: “പഞ്ചേന്ദ്രിയങ്ങളെ കുറിച്ച് ബോധവാനായിരിക്കുക: മുറിയിലെ വായുവിന്റെ ഗന്ധം, നിങ്ങളുടെ വായിലെ വെള്ളത്തിന്റെ രുചി. നിങ്ങളുടെ പാദങ്ങൾക്ക് താഴെയുള്ള ഭൂമിയുടെ ദൃഢതയും ചർമ്മത്തിലെ വായുവിന്റെ സ്പർശനവും. ചുറ്റുമുള്ള കാര്യങ്ങൾ കാണുന്നതിന്റെയും മുറിയിലെ ശബ്ദം കേൾക്കുന്നതിന്റെയും ശ്രദ്ധ തിരിക്കാതിരിക്കാൻ ഇപ്പോൾ കണ്ണുകൾ അടയ്ക്കുക. (ഒന്നോ രണ്ടോ മിനിറ്റ് താൽക്കാലികമായി നിർത്തുക). മുറിക്ക് പുറത്ത് ശബ്ദം കേൾക്കുന്നു. നിങ്ങളുടെ കേൾവി നിങ്ങൾക്ക് കഴിയുന്നിടത്തോളം നീട്ടട്ടെ.
ഘട്ടം 4: നിങ്ങൾ ഒരു നാട്ടുവഴിയിലൂടെ നടക്കാൻ പോവുകയാണെന്ന് സങ്കൽപ്പിക്കുക… നിങ്ങളുടെ കാൽക്കീഴിൽ നിലം മൃദുവാണ്. മരങ്ങളുടെ ശാഖകൾ പാതയ്ക്ക് കുറുകെ വളഞ്ഞുപുളഞ്ഞ്, തണുത്ത തണൽ പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു… സൂര്യപ്രകാശം അവയുടെ ശാഖകളിലൂടെ അരിച്ചിറങ്ങുന്നു, പാതയിൽ സുവർണ്ണ വെളിച്ചത്തിന്റെ പാടുകൾ ഉണ്ടാക്കുന്നു.
പക്ഷികൾ സന്തോഷത്തോടെ പാടുന്നു. അവരുടെ ആലാപനം കേൾക്കൂ. അവർ മരത്തിൽ നിന്ന് മരത്തിലേക്ക് പറക്കുന്നത് നോക്കൂ… പാതയുടെ അരികിൽ മണ്ണാത്തിപ്പുള്ളുകൾ (റോബിൻ) നിങ്ങളുടെ അടുത്ത് ചാടുന്നത് കാണുക… അവയ്ക്ക് അവ ജീവിച്ചിരിക്കുന്നതിൽ സന്തോഷമുണ്ട്.നിങ്ങൾക്കും സന്തോഷം തോന്നുന്നു.
ഘട്ടം 5: ഇപ്പോൾ നിങ്ങളുടെ ശ്രദ്ധ ക്ലാസ് മുറിയിലേക്ക് കൊണ്ടുവരിക, വ്യായാമം പൂർത്തിയായതിനാൽ കണ്ണുകൾ തുറക്കുക, നിവരുക. നിങ്ങളുടെ അടുത്തുള്ള ആളെ നോക്കി പുഞ്ചിരിക്കുക. തീയതിയും സമയവും അവരോട് പറയുക.
(ഈ മൗനാചരണവ്യായാമങ്ങൾക്ക് ശേഷം വിദ്യാർത്ഥികൾ അവരുടെ അനുഭവങ്ങൾ പങ്കിടാൻ ആഗ്രഹിച്ചേക്കാം, ഇത് പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കേണ്ടതാണ്, പ്രത്യേകിച്ചും അവർക്ക് എങ്ങനെ തോന്നുന്നുവെന്ന് ചോദിക്കുക. അവരുടെ അനുഭവത്തിന്റെ ചിത്രം വരയ്ക്കുന്നത് പോലുള്ള ചില ക്രിയാത്മക ജോലികൾ ചെയ്യാൻ ഇത് നല്ല സമയമാണ്.)
(ബിഎസ്എസ്ഇ ലിമിറ്റഡ് പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ‘മനുഷ്യമൂല്യങ്ങളിലെ സത്യസായി വിദ്യാഭ്യാസം’ എന്നതിൽ നിന്ന് സ്വീകരിച്ചത്)