आढावा

हा काळ कृती करण्याचा व घडवण्याचा आहे. “लवकर निघा, सावकाश हाका व सुरक्षित पोहचा” हे आपल्या स्वामींचे दिव्य वचन आहे. ह्याच दृष्टिकोनातून मुले वयाच्या पाचव्या वयात (लहान वयात) ह्या कार्यक्रमात प्रवेश घेतात. जर लहान वयात मानवी उत्कृष्टतेचे बीज बोवले तर त्याला मूल्यांची मुळे फुटतात व ती जीवनभर त्यांच्या लक्षात राहतात व त्यांचे अनुसरण केले जाते. ह्या वयात मुलांना काहीतरी करायचे असते बनवायचे असते म्हणून बालविकास गुरु तोंडी सांगण्यापेक्षा चित्रांद्वारे, प्रात्यक्षिके, खेळ, तक्ते, सामूहिक कृती, रोल प्ले (नाटिका) मनोवृत्तीची चाचणी ह्या गोष्टींवर जास्त भर देतात

ही अवस्था कार्य करण्याची व योजना आखण्याची आहे. ग्रूप १ मध्ये जी पायाभरणी केलेली असते ती आता आकारास येऊ लागते ह्या अवस्थेत विद्यार्थी केवळ कथा, गीते, सामूहिक खेळ ह्याने खुश नसतात तर त्यांना त्यांच्या कांचना व जिज्ञासापुर्ती ह्याहून अधिक काही हवे असते, त्यांना विचारांसाठी खाद्य हवे असते, मुलांना मनावर विजय, इन्द्रियावर नियंत्रण, तसेच ५ डी चा विकास करण्यासाठी ५ तंत्रे वापरली जातात. अशा तऱ्हेने उच्चार व आचार ह्यामधील एकसूत्रतेचा पाया घातला जातो. ग्रुप २च्या पातळीवर मुलांना ज्यामध्ये रस आहे व ज्याची आवड आहे ती जिवंत ठेवण्यावर गुरूंचा विशेष भर असतो

हे, योजना बनवण्याचे व प्राप्त करण्याचे वय आहे. ह्या वयात जीवनातील वेगवेगळ्या परिस्थितीत मूल्यांचा वापर करण्यास सुरुवात होते ह्या अवस्थेत विद्यार्थ्यांना ते जे शिकले आहेत त्याचा सराव करण्याची व त्याची चाचणी देण्याची इच्छा असते म्हणून गुरु, त्यांनी वर्गामध्ये, कैंपसमध्ये वा संघटनेच्या प्रकल्प कार्याद्वारे वा अभ्यासवर्गाद्वारे शिकून जे आत्मसात केले आहे, त्याचा सराव करण्यासाठी भरपूर संधी उपलब्ध करून देतात. ग्रुप ३ च्या वर्गात आल्यानंतर त्यांना गुरुचे स्थान आई व शिक्षक ह्याच्याहून महत्त्वाचे वाटते. गुरु त्यांच्या जीवनात मैत्रीण, त्यांची गुपिते सांगू शकतील अशी जिवलग सखी वा त्यांच्या मनातील गरजा ओळखून असणारी,अशा विविध भूमिका करते

• श्री सत्यसाई बालविकासचे हे ध्येय आहे की शुद्ध आणि निर्मळ जाणीव असणाऱ्या मुलांच्या आणि मुलींच्या पीढ्या तयार  करणे.
• येथे मुलांच्या डोक्यामध्ये अति माहिती भरणे यावर भर नसतो तर मुलांमध्ये अंगभूत , आंतरिक परिवर्तन घडविणे यावर लक्ष केंद्रित केले जाते.
• रिझल्ट म्हणजे केवळ प्रगती पुस्तक आणि मूल्यमापन शीट्स नव्हेत तर मुलांच्या दैनंदिन जीवनातील आचरणामध्ये झालेल्या महत्त्वाच्या बदलांमुळे त्यांच्या अंतरंगात आणि त्यांच्या आजूबाजूला दिसून येणाऱ्या एकतेमधून रिझल्ट पाहिले जातात.
• जे मूल नियमितपणे बालविकासच्या कार्यक्रमांमध्ये भाग घेते आणि बालविकासचा आठवडा वर्ग चुकवत नाही त्या मुलाच्या आचरणामध्ये सकारात्मक बदल, तसेच पुढे दिल्याप्रमाणे त्याची वृत्ती, कल दिसून येणारच.

वरील ठळक मुद्धे म्हणजे ह्या रचनात्मक दिव्या कार्यक्रमाच्या प्रत्येक स्तरावर, मुलांमध्ये अपेक्षित असणाऱ्या परिवर्तनाचे फक्त काही महत्वाचे मुद्धे आहेत. त्याची परिपूर्ण यादी नव्हे. म्हणून प्रत्येक मुलामध्ये मानवी मूल्यांचा विकास करणे, मूल्यांचे दैनंदिन जीवनात अनुसरण करण्यासाठी आवश्यक असणाऱ्या कौशल्यांचा विकास करणे व त्यायोगे, व्यक्तिगत, कौटुंबिक, सामाजिक व राष्ट्रीय अशा विविध स्तरांवर ताळमेळ साधण्यास हातभार लावणे हे श्री सत्यसाई बालविकासचे व्यापक उध्दीस्ट आहे.

• मानवी मूल्यांचा विकास करणे
• त्यांचा दैनंदिन जीवनात अंगीकार करण्यासाठी आवश्यक असणाऱ्या कौशल्यांचा विकास करणे व
• त्यातून वैयक्तिक, कौटुंबिक, सामाजिक आणि राष्ट्रीय सुसंवादीत्वास बढावा देणे.

“श्री सत्य साई सेवा संघटनेतर्फे बालविकास वर्ग खालीलप्रमाणे आयोजित केले जातात. वैश्विक कार्याचा एक भाग समजून आजच्या मुलांना उद्याच्या समाजाचे दीपस्तंभ बनविण्यासाठी आत्मविचा रणा आणि आत्मशोधाच्या पथावर मुलांना मार्गदर्शन केले जाते हे कार्य सेवा समजून केल्यामुळे बालविकास वर्गासाठी फी आकारली जात नाही.”

जी मुले बालविकास वर्गात नियमित पणे हजर असतात आणि ९ वर्षाचा हा कार्यक्रम पूर्ण करतात त्यांना ९ व्या वर्षाच्या अखेरीस ‘श्री सत्य साई शिक्षण पदविका’ प्रदान केली जाते.